Podstawowe informacje
- Piżmak jest gryzoniem ziemno-wodnym, żyje w przybrzeżnej strefie zbiorników i cieków wodnych. Występuje w strumieniach górskich, rzekach oraz rzeczkach, rowach melioracyjnych, bagienkach śródpolnych, wyrobiskach torfu, stawach rybnych, jeziorach. Nie wymaga zbyt wielkiej głębokości wód, potrafi przezimować nawet na bagienkach, których głębokość nie przekracza 0,5 m.
- Piżmaki żyją zazwyczaj rodzinami. Młode z 3 kolejnych miotów pozostają w rodzinnych norach. Usamodzielniają się stopniowo, lecz nie zawsze wywędrowują z rejonu urodzenia. Prawdopodobnie samce strzegą terytorium rodzinnego, często widoczne są na ich skórze ślady walk. W sezonie rozrodczym mają rozwinięte i wypełnione piżmem przyodbytowe organy prepucjalne, tzw. worki strojowe. Wydalina tych organów służy do znakowania terytorium.
- Piżmaki żyją w systemie kopanych przez siebie nor (jak krety) w skarpach brzegowych. Nory składają się z korytarzy i komór. Komory gniazdowe mają wyjścia pod wodę i na powierzchnię gruntu. Jesienią budują także z roślin przybrzeżnych i mułu chatki dochodzące do wysokości 1 m. Pływają doskonale i szybko, nurkują wytrwale i mogą spędzić pod wodą około 10 min.
- Wiosną od lutego aż do maja oraz jesienią od września do listopada ma miejsce szczególna aktywność piżmaków, połączona z intensywnymi wędrówkami. Mogą się przemieszczać do 150 km w dół rzek. W czasie wędrówek i jesiennej budowy domków są aktywne również w dzień. Na ogół jednak pędzą nocny tryb życia.
Występowanie
Na terytorium Polski przedostał się z Czechosłowacji w 1924 roku i do 1958 roku zasiedlił już cały nasz kraj. Proces zasiedlania przyspieszony został przez ucieczki zwierząt z rozbitych w czasie działań wojennych ferm hodowlanych.